Als je door de webshop van Bij & Was heen klikt, zie je dat ik vooral kaarsen en waxmelts maak van bijenwas en niet van paraffinewas of sojawas. Maar wat is bijenwas nou eigenlijk?
Bijenwas is een vettige stof die door sommige soorten bijen wordt gemaakt om hun honingraten te maken. Het is de hardere stof waarmee de wanden van de cellen wordt opgebouwd. En in die cellen wordt honing en stuifmeel opgeslagen, en ook jong bijenbroed opgekweekt.
Bijenwas is dus een belangrijk product, ook in de imkerijen in Nederland. Werkbijen van 12 tot 18 dagen oud, dus oude werkbijen, maken de was met behulp van wasklieren die aan de zijkanten van het achterlijf zitten. Die wasklieren worden ook wel wasspiegels genoemd en een bij heeft zo’n 20.000 waskliertjes per wasspiegel. Dus zo’n 40.000 in totaal. Net uitgescheiden was is wit, maar wordt later geel gekleurd door de uit het stuifmeel opgenomen olie dat caroteen heet.
De bijen die deze was uitscheiden, maken dus de honingraten die wij kennen. Deze wasraten kunnen in de imkerij enkele maken worden hergebruikt. Ze worden verrijkt met organische supplementen zoals cellulose dat afkomstig is van coconvorming en pollen. Na enkele keren herbruiken van de oude honingraten, worden ze verlaten door de bijen en kunnen ze worden gesmolten en gereinigd. Dat gesmolten en gereinigde was wordt ook was ‘wasbrood’ genoemd. Dat kan daarna weer gebruikt worden in de imkerij om nieuwe raten mee te maken of het kan gebruikt worden voor andere toepassingen, zoals bijvoorbeeld het maken van kaarsen.
Op deze manier wordt bijenwas dus écht gemaakt door rekening te houden met de gezondheid van de bijen!
Gele of witte bijenwas
Aan de hand van de inleiding zou je denken dat witte bijenwas dat gebruikt wordt voor kaarsen dus net uitgescheiden, verse bijenwas is. Maar niets is minder waar. De wasbrood die overblijft na het smelten en reinigen van oude honingraten is geel door de opgenomen caroteenolie. Gele bijenwas wordt daardoor soms ook wel ‘Pure bijenwas’ genoemd. Om witte bijenwas te maken wordt het wasbrood gesmolten door meerdere superfijne filters gehaald.
Voor het maken van kaarsen en waxmelts is het niet heel belangrijk welke bijenwas er wordt gebruikt, gele bijenwas en witte bijenwas hebben hetzelfde smeltpunt en branden even lang. Het enige verschil voor kaarsen en waxmelts is dus de kleur. Gele bijenwas kan daarbij verschillen per levering tussen helder geel tot donker geelbruin. Veel webshops gaan daarom voor de gefilterde witte bijenwas, omdat deze ook makkelijker gemengd kan worden met de verschillende soorten kaarskleurstoffen, mica poeders en natuurlijke kleurstofpoeders.
De gele bijenwas wordt wél anders aangeduid op de ingrediëntenlijst dan de witte bijenwas, om duidelijk te maken of er stuifmeelstoffen in kunnen zitten.
Gele bijenwas: Cera flava
Witte bijenwas: Cera alba